ئەندامی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق لە فراکسیۆنی پارتی دیموکراتی کوردستان رایگەیاند، کە تورکیا کورد وەکوو ڕۆڵێکی سەرەکی لە کاروباری هەرێمیدا دەبینێت و ئەمە دەتوانێت هەوڵەکانی هەرێمی کوردستان بەهێزتر بکات، سەردانەکە دەرفەتێک دەڕەخسێنێت بۆ دووپاتکردنەوە و بەهێزکردنی ئەم هەماهەنگییە.
خدر مەنتک، ئەندامی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق لە فراکسیۆنی پارتی دیموکراتی کوردستان، بە ئاژانسی ھەواڵی زاگرۆسی ڕاگەیاند: لە کاتێکدا کە هەرێمی کوردستان لە ماوەی چەند مانگی ڕابردوودا بەهەوڵی چەند هێزێکی سیاسی لە ناوخۆی عێراق و هەرێمی کودستان و دەوڵەتی ئیقلیمی ئێران ڕووبەڕووی ئاستەنگی سیاسی و ئابووری بووبووەوە، کە ئامانج و مەبەست لێی لاوازکردنی پێگە و پێشلێکردنی مافە شەرعی و یاسایی و دەستوورییەکانی حکوومەتی هەرێمی کوردستان بوو، بە لەبەرچاوگرتنی ئەو ئاستەنگیانەی چەند مانگی ڕابردوو، کە ئێران و عێراق و چەند لایەنێکی ناوخۆیی کوردستان و کە سیاسەتی دووژمنکارانەیان بەرامبەر حکوومەتی هەرێمی کوردستان دەگرتەبەر، سەردانەکەی سەرۆک کۆماری تورکیا بۆ عێراق و هەرێمی کوردستان وەکوو ڕووداوێکی گرنگ و لە کاتی خۆیدا دەردەکەوێت.
ئەندامی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق لە فراکسیۆنی پارتی دیموکراتی کوردستان گووتی: تورکیا کورد وەکوو ڕۆڵێکی سەرەکی لە کاروباری هەرێمیدا دەبینێت و ئەمە دەتوانێت هەوڵەکانی هەرێمی کوردستان بەهێزتر بکات هەروەها سەردانەکەی سەرۆکی تورکیا بۆ هەولێری پایتەختی کوردستان ئاماژەیەکی ڕوون و ئاشکرایە بۆ دانپێدانانی دیپلۆماسی و پشتیوانی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، لە کاتێکدا کە مافە یاسایی و دەستوورییەکانی هەرێمەکانی کوردستان لە ڕێگەی دادگا فیدراڵیی و لەلایەن لایەنە ناوخۆیی و دەرەکییەکانەوە بەرەنگاری دەکرێنەوە، پەیوەندی تورکیا لەگەڵ حکوومەتی هەرێمی کوردستاندا وەکوو پەیامێکی بەهێزی هاوکاری و هاوبەشی تەماشا دەکرێت.
خدر مەنتک گووتیشی: هەرێمی كوردستان سوودی گەورەی لە بواری ئابوورییدا لە توركیا وەرگرتووە، ئەمەش بە پێچەوانەی ئەوانەی دەیانەوێت سوودی خراپ لەو پەیوەندییە وەربگرن، توركیا دراوسێیەكی زۆر گرنگە، ئەگەر هەرێمی كوردستان پەیوەندیی لەگەڵ توركیا باش نەبێت، هیچ هیوایەكی بۆ بەردەوامی نابێت و لە ڕووی ئابوورییەوە دەخنكێت، تا ئێستا ئێران ناهێڵێت هیچ كەرەستەی كارگەیەكی بەرهەمهێنان بەوانەی سلێمانیشەوە، هەمووی لە توركیا دەهێندرێت، ئێران رێگە نادات هیچ ئامێرێكی بەرهەمهێنەر بهێندرێتە نێو هەرێمی كوردستان، بۆیە تورکیا هاوبەشێکی بازرگانی سەرەکییە بۆ هەرێمی کوردستان و وەبەرهێنانێکی بەرچاوی هەیە لە کەرتە جیاوازەکاندا، سەردانەکە دەرفەتێک دەڕەخسێنێت بۆ بەهێزکردنی پەیوەندییە ئابوورییەکان و دۆزینەوەی دەرفەتی نوێی وەبەرهێنان و باشترکردنی پەیوەندییە بازرگانییەکان، ئەمە دەتوانێت گەشەی ئابووری لە هەرێمی کوردستان بەهێز بکات و هەلی کاری زیاتر بڕەخسێنێت و ئاستی ژیانی دانیشتوانی هەرێمی کوردستان باشتر بکات، سەردانەکەی سەرۆک کۆماری تورکیا دەتوانێت ئەم پەیوەندییە ئابوورییانە بەهێزتر بکات و ڕێگای نوێ بۆ بازرگانی و وەبەرهێنان و پڕۆژە هاوبەشەکان بکاتەوە.
ئەندامی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق ئاماژەی بەوەشکرد، هەماهەنگیی ئاسایشی نێوان تورکیا و هەرێمی کوردستان زۆر گرنگ بووە بۆ پاراستنی سەقامگیری لەسەر سنوورە هاوبەشەکانیان، سەردانەکە دەرفەتێک دەڕەخسێنێت بۆ دووپاتکردنەوە و بەهێزکردنی ئەم هەماهەنگییە، بەتایبەتی لە چارەسەرکردنی نیگەرانییەکانی ئاسایشی هاوبەش وەک ئاسایشی سنوور و هەوڵەکانی دژە تیرۆر، لە نێوان گرژی و ئەو ئاستەنگییانەی ڕووبەڕووی هەرێمی کوردستان دەبێتەوە لە لایەن ئێران و عێراقەوە، هێشتنەوەی پەیوەندییەکی بەهێز لەگەڵ تورکیا دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە هاوسەنگیکردنی داینامیکی ناوچەیی و بەشداریکردن لە سەقامگیریدا، بەشداریکردنی تورکیا لەگەڵ حکوومەتی هەرێمی کوردستان دەتوانێت وەکوو بەرەنگاربوونەوەیەک کاربکات بۆ کاریگەری هێزە هەرێمییەکانی دیکە و یارمەتی هەرێمی کوردستان بدات بۆ ئەوەی بە شێوەیەکی کاریگەرتر واقیعە جیۆپۆلیتیکییە ئاڵۆزەکان بەڕێوەببات، بە پاراستنی پەیوەندییەکی بەهێز لەگەڵ تورکیا، هەرێمی کوردستان دەتوانێت پەیوەندییە دیپلۆماسی و ئابوورییەکانی هەمەجۆر بکات و پشتبەستنی بە هەر وڵاتێک کەم بکاتەوە، ئەمە دەتوانێت هەستانەوە و نەرمی هەرێمی کوردستان باشتر بکات لە گەڕان بەدوای داینامیکی هەرێمیدا.
هەروەها خدر مەنتک، ئەندامی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق لە فراکسیۆنی پارتی دیموکراتی کوردستان ئەوەشی بۆ ئاژانسی ھەواڵی زاگرۆس خستەروو، کە زۆربەی ئەو كەس و لایەنانەی قسە لەسەر سەردانەكەی ئەردۆغان دەكەن، خۆیان حەز دەكەن ئەو پەیوەندییەیان لەگەڵ توركیا هەبێت و هەوڵی زۆریش دەدەن، بەڵام لەبەر ئەوەی توركیا بە نوێنەری هەرێمی كوردستان و كەسانی خاوەن بەڵێنیان نازانێت و دەزانێت بەرژەوەندیی خۆیان ناوێت و زۆرتر بەرژەوەندیی خەڵكی تریان دەوێ، بۆیە توركیا پەیوەندییان لەگەڵ ناكات. ئەوانیش ئێستا كەوتوونەتە پرتە و بۆڵە و تانە و تەشەر لەو سەردانە مێژووییە.
رێباز یونس